HPV (wirus brodawczaka ludzkiego)

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) to grupa powszechnych patogenów, które mogą infekować skórę i błony śluzowe. Najczęściej patologię diagnozuje się u pacjentów w wieku od 20 do 30 lat, a także u dzieci w wieku poniżej 5 lat. Według statystyk około 22 procent mieszkańców świata jest nosicielami wirusa HPV. Wielu pacjentów cierpi jednocześnie na kilka szczepów.

Obecnie znanych jest ponad 190 genotypów patogenu. Różnią się budową DNA, przebiegiem i potencjalnymi powikłaniami. 30 patogenów może infekować nabłonek wewnętrznych i zewnętrznych narządów płciowych. Warto zaznaczyć, że wiele szczepów HPV charakteryzuje się wyraźną aktywnością rakotwórczą. Dlatego wirus często powoduje powikłania zagrażające życiu: nowotwory złośliwe pochwy, sromu, przewodu odbytu, prącia.

Przyczyny HPV

Jedyna przyczyna infekcjiwirus brodawczaka ludzkiegojest kontakt z czynnikiem wywołującym chorobę. Jednak pewne czynniki znacznie zwiększają ryzyko zarażenia. Dokładnie:

1. Odmowa stosowania antykoncepcji barierowej. Przed infekcją chroni jedynie prezerwatywa męska lub żeńska oraz specjalne chusteczki lateksowe.
2. Częsta zmiana partnerów seksualnych. Jeśli nie zwracasz wystarczającej uwagi na własne bezpieczeństwo, ryzyko infekcji znacznie wzrasta.
3. Wczesna inicjacja w stosunki seksualne. Stosunki seksualne w okresie dojrzewania często prowadzą do zakażenia HPV na skutek nieodpowiedzialnego podejścia do zapobiegania przenoszeniu patogenu.
4. Nieprzestrzeganie zasad higieny. Niedostateczna samopielęgnacja prowadzi do rozwoju chorobotwórczej mikroflory na skórze i błonach śluzowych, co negatywnie wpływa na wrażliwość na wirusa.
5. Złe nawyki. Na obronę immunologiczną organizmu w istotny sposób wpływają uzależnienia: nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu i zażywanie substancji psychoaktywnych.
6. Osłabiona odporność. Przyczynami tego stanu mogą być niedobory witamin i minerałów, przebyte choroby i przeciążenie psycho-emocjonalne.
7. Długotrwałe leczenie farmakologiczne. Szczególnie wyraźny efekt mają leki hormonalne przyjmowane przez długi czas.
8. Traumatyczne obrażenia. Urazy błon śluzowych i skóry stają się „bramą" do infekcji.
9. Chroniczny stres. Wpływają również na układ odpornościowy pacjenta i tło hormonalne.
10. Interwencje ginekologiczne. Do czynników ryzyka HPV zaliczają się samoistne poronienia lub aborcje.
11. Ciąża. Często choroba pojawia się po raz pierwszy w czasie ciąży. Ciąża wiąże się ze zwiększonym stresem organizmu, co zwiększa podatność na florę chorobotwórczą.

Zagrożenia obejmują niektóre choroby, takie jak dysplazja macicy. Regularne wizyty profilaktyczne u ginekologa i urologa pozwalają znacznie zmniejszyć ryzyko.

Objawy

Spośród całkowitej liczby nosicieli patogenu objawy kliniczne wirusa brodawczaka wykrywa się jedynie u 5-10 procent pacjentów. Pierwsze objawy mogą pojawić się kilka miesięcy po zakażeniu lub po kilku latach. Jednak w tym stanie osoba stanowi zagrożenie dla innych. Przez kontakt może zarazić inne osoby. Objawy można podzielić na subiektywne, które pośrednio wskazują na patologię, oraz obiektywne, charakterystyczne objawy HPV. Subiektywne objawy obejmują:

1. Grudki. Są to pojedyncze lub wielokrotne formacje, które wystają ponad skórę lub przypominają plamy. Pojawiają się na skórze i błonach śluzowych okolicy moczowo-płciowej.
2. Swędzenie skóry. Pacjent często skarży się na swędzenie w okolicy narządów płciowych lub innych obszarach skóry.
3. Parestezje. Jest to zaburzenie wrażliwości w dotkniętym obszarze. Często występuje odwrotny objaw - dyspareunia. W tym przypadku każdy kontakt powoduje ból.
4. Dysfunkcja układu moczowego. Podczas opróżniania pęcherza pojawia się uczucie pieczenia, swędzenia i bólu. Jeśli zajęta jest cewka moczowa, oddawanie moczu może być znacznie utrudnione.
5. Pęknięcia. Na skórze i błonach śluzowych pojawiają się krwawiące pęknięcia, powodujące silny ból.

Takie objawy kliniczne mogą wskazywać na różne choroby układu moczowo-płciowego. Obiektywne objawy HPV pozwalają na postawienie trafnej diagnozy. Do takich znaków należą:

1. Brodawki narządów płciowych. Jest to wyniesienie ponad powierzchnię skóry, charakteryzujące się wydłużonym kształtem przypominającym palec. Zlokalizowane w okolicy narządów płciowych. Różnią się określonym wzorem: barwnym lub pętelkowym.
2. Brodawki grudkowe. Pojawiają się na zrogowaciałych obszarach narządów płciowych. Może być płaski lub regularny.
3. Plamy. Charakter plam jest zróżnicowany. Są jasne czerwienie, brązy z czerwonymi odcieniami, różowo-czerwone, białe z szarymi.
4. Choroba Bowena. Są to grudki lub plamy, które charakteryzują się błyszczącą lub aksamitną powierzchnią. Odcień zmienia się od czerwonego do prawie czarnego.
5. Gigantyczny kłykcin. Jest to niewielka formacja, która stopniowo powiększa się i łączy w jedną.
6. Brodawczakowatość dróg oddechowych. W tym przypadku formacje są zlokalizowane w jamie ustnej, drogach oddechowych i płucach.

Ponadto HPV u kobiet w późniejszych stadiach może objawiać się rakiem macicy. W 2008 roku odkryto, że ten konkretny wirus jest przyczyną nowotworu złośliwego. Rak szyjki macicy nie występuje jako choroba niezależna. Patologii towarzyszy silne krwawienie, ból brzucha i dolnej części pleców, dyskomfort podczas intymności itp.

Drogi transmisji

Lekarze i naukowcy wciąż spierają się na temat zaraźliwości wirusa brodawczaka ludzkiego. Wielu ekspertów uważa, że wystarczy jednorazowy kontakt bez stosowania barierowych środków antykoncepcyjnych z bezobjawowym nosicielem, aby prawdopodobieństwo przeniesienia patogenu na zdrowego partnera sięgało 70 proc. Inni lekarze twierdzą, że takie ryzyko jest istotne tylko w przypadku kontaktu z nosicielami brodawczaków. Statystyki podają, że przy regularnej bliskości przeniesienie wirusa na zdrową osobę następuje w ciągu maksymalnie 6 miesięcy.

Zakażenie może nastąpić na różne sposoby. W jaki sposób przenoszony jest wirus brodawczaka:

1. Transmisja seksualna. Główną metodą zakażenia jest kontakt seksualny. Podczas używania prezerwatywy ryzyko zmniejsza się do 10 procent. Jednak patogen może przedostać się również podczas innych intymnych manipulacji, na przykład podczas pocałunku.
2. Od matki do dziecka. Noworodek może zarazić się wirusem HPV od matki podczas przejścia przez drogi rodne. Typowymi konsekwencjami tej sytuacji są przypadki brodawczaka krtani i brodawek odbytowo-płciowych.
3. Ścieżka kontaktowa i domowa. Wirus przenosi się także poprzez zwykłe kontakty domowe. Najczęściej dzieje się to w obszarach wspólnych. Ryzyko infekcji jest szczególnie wysokie w łaźniach, saunach, siłowniach i basenach. Publiczne toalety.
4. Autoinfekcja. Jest to przeniesienie wirusa z dotkniętego obszaru na zdrowy, co następuje podczas golenia i usuwania włosów.

Patogeneza

Na patogenezę znacząco wpływa kluczowa zdolność HPV. Jest to jedyny wirus, który nie przenika do krwi, a zatem nie powoduje procesu zapalnego. W uproszczonej formie patogeneza wirusa brodawczaka ludzkiego jest następująca:

1. Infekcja. Źródłem czynników wirusowych może być inna osoba lub przedmioty powszechnie używane. Ryzyko przeniesienia choroby znacznie zwiększają mikrourazy skóry i błon śluzowych: rany, skaleczenia, pęknięcia, trądzik.
2. Okres wylęgania. Patologie, które rozwijają się w wyniku przenikania HPV do organizmu, zwykle mają ukryty początek. Nie ma dokładnego czasu trwania okresu inkubacji tej choroby. Etap trwa 1-3 miesiące lub sięga 2-3 lat.
3. Obecność przewlekła Pomimo braku objawów klinicznych choroba stale postępuje. Osoba staje się źródłem czynników wirusowych dla innych.
4. Wizualne objawy na skórze. Rezultatem infekcji jest pojawienie się łagodnej lub złośliwej formacji w miejscu przedostania się wirusa.

W początkowej fazie patogen atakuje podstawną warstwę nabłonkową, lokalizując się głównie na błonach śluzowych narządów płciowych, jamy ustnej i spojówek. Czynnik wirusowy jest zdolny do replikacji wyłącznie w obrębie podstawnej warstwy naskórka, bez przenikania do krwioobiegu. Ze względu na tę cechę układ odpornościowy organizmu nie jest w stanie w pełni walczyć z patologią, ale działa w sposób niezwykle ograniczony.

Główną przyczyną patologii onkologicznych na tle HPV jest zwiększone uwalnianie specyficznych białek, które wpływają na proces podziału komórek. Przede wszystkim wpływa to na białka odpowiedzialne za blokowanie zmian nowotworowych, kontrolę cyklu życiowego i ochronę przed replikacją w przypadku uszkodzenia DNA.

Klasyfikacja

Ze względu na różnorodność szczepów, typy HPV również znacznie różnią się od siebie. Wielu ekspertów stosuje jednocześnie kilka klasyfikacji patogenu. Tak więc, w zależności od obrazu klinicznego, wszystkie przypadki HPV można podzielić na bezobjawowe i z charakterystycznymi objawami. Występuje przebieg subkliniczny, w którym rejestrowane są okresy zaostrzeń. Ze względu na lokalizację wyróżnia się:

1. Skóra. Ten typ wirusa brodawczaka ludzkiego powoduje powstawanie na skórze zakażonej osoby.
2. Odbytowo-płciowy. W tym przypadku brodawczaki można znaleźć głównie na błonach śluzowych narządów płciowych i okolicy odbytu.

Często główną przyczyną dyskomfortu pacjenta są zewnętrzne objawy HPV. Oceniając patogen, lekarze skupiają się bardziej na rakotwórczości szczepu. Dokładnie:

1. Rodzaje wirusa HPV, które nie są zdolne do wywoływania nowotworów złośliwych. Należą do nich szczepy 1-5, 10, 28 i 49.
2. Rodzaje patogenów o obniżonej aktywności onkogennej. Mogą powodować raka, ale w niezwykle rzadkich przypadkach. Wśród takich szczepów są 6, 7, 32, 40-44 i inne.
3. Charakteryzuje się umiarkowaną onkogennością. Odsetek dotkniętych komórek przekształcających się w komórki nowotworowe jest dość wysoki. W tej grupie znajdują się szczepy 52-58, 30, 26 i inne.
4. Niebezpieczne formy wirusa brodawczaka ludzkiego. To właśnie te szczepy w przeważającej mierze wywołują powstawanie nowotworów złośliwych. Obejmuje to 16, 18, 64, 73 i inne.

Diagnostyka wirusa brodawczaka ludzkiego

Różne techniki diagnostyczne pomagają zidentyfikować brodawczaki u mężczyzn i kobiet. Zatem w celu ustalenia diagnozy u pacjenta z postacią utajoną skuteczne są tylko badania biologii molekularnej. Najpopularniejszą i najbardziej znaną metodą jest PCR. Ma na celu określenie właściwości genetycznych materiału pobranego od pacjenta. PCR pomaga zidentyfikować nie tylko fakt zakażenia, ale także konkretny szczep HPV. Postacie subkliniczne i kliniczne można diagnozować takimi metodami jak:

1. Prosta kolposkopia. Brodawki, brodawki i plamy można również wykryć podczas rutynowego badania wzrokowego. Kolposkopia oznacza badanie otworu pochwy za pomocą specjalnej lornetki. Badaniu może towarzyszyć pobranie materiału biologicznego do badań.
2. Rozszerzona kolposkopia. Podczas badania stosowane są dodatkowe testy. Wskaźnikowy jest test z użyciem 3% kwasu octowego, który powoduje zwężenie niezmienionych naczyń krwionośnych. Dodatkowo można zalecić wykonanie testu adrenaliny oraz testu Chrobaka (w przypadku podejrzenia nowotworu).
3. Badanie cytologiczne. Do przeprowadzenia zabiegu diagnostycznego potrzebny będzie materiał z komórek nabłonka lub skóry. Próbka służy do oznaczenia DNA wirusa, a także do wykluczenia guzów nowotworowych. Zazwyczaj cytologia wykrywa tylko najbardziej onkogenne typy wirusów.

Pobranie biomateriału na wirusa brodawczaka u kobiet lepiej zaplanować w pierwszej połowie cyklu miesiączkowego, ale nie wcześniej niż w piątym dniu. W ostateczności możesz oddać materiał biologiczny później, jeśli do miesiączki pozostało więcej niż 5 dni. Przed zabiegiem nie należy kąpać pochwy. Warto wykluczyć współżycie na dwa dni przed pobraniem. Podobna zasada dotyczy USG dopochwowego i kolposkopii.

Podczas diagnozowania mężczyzn z HPV pobiera się materiał z cewki moczowej. Od ostatniego oddania moczu powinny minąć co najmniej dwie godziny. Ważne jest, aby unikać intymności na 48 godzin przed badaniem. W przeciwnym razie badanie może dać fałszywe wyniki.

Komplikacje

Powikłania patologii obejmują nadmierny wzrost brodawek i brodawczaków. W rzadkich przypadkach procesy ropno-septyczne zachodzą na tle uszkodzenia formacji. Typowymi konsekwencjami zakażenia szczepami onkogennymi są następujące stany:

1. Rak odbytu. 80 procent przypadków wykrycia tego nowotworu złośliwego ma związek z infekcją HPV. Do negatywnych czynników wpływających na wystąpienie raka odbytu zalicza się także seks analny, palenie tytoniu i dziedziczne predyspozycje. Choroba może nie objawiać się przez długi czas. Typowymi objawami tej choroby są krwawienie z odbytnicy, swędzenie i uczucie ciała obcego.
2. Rak pochwy. 70 procent pacjentów z tą diagnozą cierpi na wirusa brodawczaka ludzkiego. Schorzenie to występuje zwykle u kobiet po 40. roku życia. Przedstawiciele płci pięknej w wieku powyżej 70 lat są bardziej podatni na patologię. Na pierwszych etapach objawy można pomylić z miesiączką. Dodatkowo pojawiają się bóle w okolicy miednicy, zaparcia i uczucie ucisku w pochwie.
3. Rak jamy ustnej i gardła. Jedna trzecia diagnoz jest wynikiem zakażenia HPV. Pacjent skarży się na ból podczas połykania i jedzenia pokarmu. W spokojnym stanie pojawia się uczucie obcego ciała w krtani. W późniejszych stadiach pojawia się ogólne osłabienie, nudności i utrata wydajności.
4. Rak prącia. 50 procent przypadków jest powodowanych przez czynniki wirusowe. Jest to rzadki nowotwór złośliwy, w którym uczestniczy proces nowotworowy zlokalizowany w męskich narządach płciowych. Patologia jest typowa dla mężczyzn po 60. roku życia.

Leczenie HPV

Obecnie nie ma skutecznego leczenia HPV. Taktykę terapeutyczną wirusa brodawczaka można zbudować na dwa sposoby:

1. Ostrzeżenia o infekcji. Niestety, nawet regularne stosowanie antykoncepcji i staranne podejście do higieny nie chronią przed infekcją. Oczywiście znacznie zmniejsza to szanse. Jednakże większość przypadków przeniesienia patogenu odnotowuje się u osób w okresie dojrzewania, w wieku 15-16 lat. W wieku 25 lat pojawiają się już pierwsze objawy. Aby uzyskać wyraźny efekt, profilaktykę należy prowadzić od najmłodszych lat.
2. Leczenie chorób wywoływanych przez wirusa brodawczaka ludzkiego. Jeśli szczep powoduje złośliwą lub łagodną formację, wymagane jest leczenie zidentyfikowanej patologii. Brodawki usuwa się w gabinetach kosmetycznych lub medycznych. Guzy nowotworowe wymagają złożonego, wieloetapowego leczenia w zależności od stopnia zaawansowania.

Oczywiście, jest dobra wiadomość. Zatem osoby z prawidłowo funkcjonującym układem odpornościowym są w stanie samodzielnie poradzić sobie z wirusem HPV w ciągu dwóch lat. Pacjenci zakażeni w okresie dojrzewania uwalniają się od czynnika wirusowego do 30. roku życia. Niestety osoby, które wyzdrowiały, nie nabywają odporności na całe życie.

Prognoza

Znaczna część szczepów charakteryzuje się niską lub umiarkowaną onkogennością. Tylko niektóre typy wirusa są powiązane ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka. Statystyka ta pozwala nam zapewnić wielu pacjentom pozytywne rokowanie w zakresie HPV. Wczesne wykrycie nowotworu złośliwego znacznie zwiększa szanse na wyleczenie.

Odkrycie wirusa, który może powodować uszkodzenie komórek, ma trzy potencjalne skutki:

1. Istnieje wirus, ale nie zmienił jeszcze struktury komórkowej. W takiej sytuacji pacjent zostanie zaliczony do grupy ryzyka. W przypadku zidentyfikowania typu rakotwórczego wymagane jest regularne monitorowanie przez ginekologa lub urologa. Dodatkowo należy okresowo poddawać się badaniom.
2. Zmiany w komórkach CIN-1 wykryto na wczesnym etapie. W większości przypadków ten stan nie wymaga interwencji medycznej. Zazwyczaj raz w roku przeprowadza się badanie kontrolne, aby upewnić się, że patologia nie postępuje.
3. Rejestrowano wyraźne zmiany w CIN-1. Aby wykluczyć niebezpieczne warunki, wymagana jest biopsja. Badanie ustali, czy formacja ma charakter onkologiczny.

Zapobieganie

Zakażeniu HPV można zapobiegać, przestrzegając kluczowych zasad zapobiegania. Ważny:

1. Odwiedzaj lekarzy w odpowiednim czasie. Kobietom zaleca się planowanie wizyt u ginekologa 1-2 razy w roku. Mężczyźni powinni odwiedzać urologa według podobnego harmonogramu. Jeśli masz czynniki ryzyka (częste zmiany partnerów seksualnych, odmowa stosowania antykoncepcji), powinieneś częściej odwiedzać lekarza.
2. Minimalizuj wizyty w miejscach publicznych - basenach, saunach, łaźniach. Jeśli nie jest to możliwe, ważne jest, aby korzystać z własnego ręcznika, nie zabierać cudzych maszynek do golenia i nie siadać nagim ciałem na powierzchni.
3. Stosuj antykoncepcję. Skuteczne są tylko metody barierowe. Stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych nie wpływa na szczepy.
4. Odmówić złych nawyków. Rzucenie palenia i umiarkowane spożycie alkoholu będzie miało umiarkowany wpływ na kondycję organizmu.
5. Zwiększ obronę immunologiczną organizmu. Zbawienne działanie ma prawidłowe odżywianie, regularna aktywność fizyczna, przestrzeganie codziennych zasad i aktywność fizyczna.
6. Unikać stresu. Przeciążenie psycho-emocjonalne może negatywnie wpłynąć na układ odpornościowy, dlatego lepiej je wykluczyć.

Ważne jest, aby poddawać się okresowym badaniom. Jeśli zdarzyły się sytuacje, w których mogło dojść do zakażenia, lepiej wykonać test na HPV. Są też ludzie zagrożeni. Więc:

• pacjenci w wieku 21-30 lat muszą przynajmniej raz na pięć lat poddawać się badaniu PAP (najlepiej przy użyciu cytologii płynowej);
• osoby w wieku od 30 do 65 lat muszą co trzy lata poddawać się badaniu cytologicznemu w kierunku HPV z obowiązkowym badaniem PCR w kierunku form onkogennych (16 i 18).

HPV u kobiet w ciąży

Brodawczak ludzki u kobiet z reguły nie stwarza szczególnego ryzyka dla urodzenia dziecka. Na szczególną uwagę zasługują brodawki odbytowo-płciowe. Są one zlokalizowane nie tylko na zewnętrznych wargach sromowych, ale także w pochwie. W niektórych przypadkach towarzyszy im również składnik bakteryjny. Brodawki odbytowo-płciowe znacznie zwiększają ryzyko zakażenia dziecka podczas porodu. Jest to obarczone:

1. Nawracająca młodzieńcza brodawczakowatość krtani. Podobną sytuację wywołują cztery szczepy HPV. Zwykle patologia jest konsekwencją brodawek odbytowo-płciowych lub wirusa HPV typu genitalnego.
2. Zwiększone ryzyko zachorowania na raka w wieku dorosłym. Zakażenie wirusem w tak młodym wieku istotnie wpływa na podatność na nowotwory w przyszłości.

Rozważmy bardziej szczegółowo brodawczakowatość krtani. W tej chwili nie wiadomo do końca, w którym momencie następuje przeniesienie czynnika wirusowego. Zakażenie może nastąpić przez barierę łożyskową lub bezpośrednio w momencie narodzin dziecka. Pierwszymi objawami patologii jest chrypka. W trudnych przypadkach głos dziecka całkowicie zanika i pojawiają się trudności w oddychaniu.

Choroba może szybko postępować. Nieco później u pacjenta pojawia się kaszel i ciągła duszność. Na tle HPV dziecko może doświadczyć uduszenia spowodowanego zablokowaniem dróg oddechowych. Najczęściej dzieje się tak, gdy na cienkich nogach występują brodawczaki.

Aby zdiagnozować chorobę, stosuje się specjalne urządzenie medyczne zwane laryngoskopem. Można go zastąpić bronchoskopem. Urządzenia pozwalają zidentyfikować główny objaw patologii – rozrost krtani (kłykcinę). Zwykle u dziecka zaleca się leczenie chirurgiczne. Kłykciny usuwa się poprzez zniszczenie (zamrożenie) lub wycięcie. Jednak agresywny charakter choroby często prowadzi do nawrotu.

Przyszła matka zakażona wirusem HPV o wysokim stopniu onkogenności powinna poinformować o tym lekarza położnika poradni położniczej. W takim przypadku lekarze podejmą wszelkie środki, aby wirus nie miał wpływu na zdrowie dziecka.